O caudal do río Deza como indicador da forte seca que padecemos

Artigo do xeógrafo lalinense Antonio Presas

Antonio Presas, xeógrafo lalinense

En ECOS DA COMARCA compartimos este artigo autoría de Antonio Presas, xeógrafo lalinense, sobre o caudal do río Deza.

O CAUDAL DO RÍO DEZA COMO INDICADOR DA FORTE SECA QUE PADECEMOS.

"A actual seca (falta de humidade nos solos por inexistencia de precipitacións) que estamos a padecer, progresivamente, desde o mes de xullo, queda rexistrada na evolución do caudal diario dos nosos ríos.

Publicidade

Preme na imaxe para obter máis información do evento.

O río Deza, o principal afluente do Ulla, que nace na Serra do Candán e Montes do Testeiro, conta cunha estación de aforos cerca da súa desembocadura, en Ponte Cira. Na citada estación rexístrase o seu caudal (cantidade de auga que leva o río nun intervalo de tempo e que expresa en metros cúbicos por segundo) e cos valores de medición efectuados, automaticamente, cada dez minutos, obtense o "caudal medio diario".

Se trazamos unha gráfica co caudal medio diario durante un ano, "hidrograma", podemos apreciar de forma clara e intuitiva a súa evolución, as fluctuacións que experimenta por causa das precipitacións e as variacións estacionais. A finais do verán o caudal acada os valores mínimos, coincidindo coa época seca, a época estival. Os nosos ríos, aínda que son de "réxime oceánico", algúns deles presentan certos matices de mediterranización, marcados por un caudal minimo estival moi baixo. O río Deza é, sorprendentemente, un deses ríos, caracterizado por presentar unha "forte estiaxe".

O hidrograma do ano 2025 (ata 15 de agosto) pode ser considerado como anómalo (irregular), por dúas razóns:

1- Empeza o ano cun caudal moi baixo, en torno a 7 metros cúbicos por segundo. A comezos de xaneiro o seu caudal debería ser máis elevado.

2- Desde xaneiro ata maio o caudal experimenta diversas pulsacións, en concreto o 27 de xaneiro con 165 metros cúbicos por segundo e o 19 de abril con 72 metros cúbicos por segundo.

Publicidade

Preme na imaxe para obter máis información do evento.

Estes picos de caudal son de vital importancia para que en inverno-primavera se eleve o seu caudal medio a uns valores, en certa medida, normais.

Desde maio, por falta de precipitacións, o caudal tende a diminuir progresivamente ata chegar, no mes de agosto, a unha situación de "alto estiaxe", aínda que algo inferior ao experimentado no seco ano de 2022 (ver gráfico 1, hidrogramas comparativos de de 2022 e 2025).

Se amplificamos a escala (ver gráfico 2) pódese apreciar, en detalle, a súa evolución ata mediados de agosto e comparala coa situación de escaseza hidrolóxica durante o verán se 2022.

Antonio Presas, xeógrafo lalinense.